 | ||
 |
||
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
 |
||
Discotheek De Viking
Reguliersdwarsstraat nr. 17-19
1017 BJ Amsterdam
(1976 - 1987)
De Viking was de eerste homodiscotheek in de Reguliersdwarsstraat en had aanvankelijk een hippie-achtig, maar later een tamelijk dubieus imago.
bijgewerkt: 13-11-2021
Voorgeschiedenis
Als voorloper van de Viking kunnen de homo-avonden gezien worden, die in de jaren '70 in de studentensociëteit Akhnaton aan de Nieuwezijds Kolk 25 werden gehouden. Akhnaton was een van oorsprong katholieke studentenvereniging die destijds voorop liep bij nieuwe culturele en muzikale ontwikkelingen.
De homo-avonden bij Akhnaton werden in 1976 beëindigd en in datzelfde jaar werd de Viking geopend. Enkele barmannen uit de Akhnaton stapten over naar de Viking en brachten zo wat van de hippie-sfeer mee.
De Viking zelf was opgezet door Reint Koning, die afkomstig was uit het Groningse Ter Apel. Hij kwam naar het westen, waar hij eerst werkte in een steenbakkerij in IJmuiden, maar al snel naar Amsterdam ging. Daar wist hij in de befaamde homodiscotheek DOK aan het Singel als knappe volksjongen veel geld te verdienen met prostitutie.
Met aanvullend kapitaal van zijn zakenpartner Ed kon Reint Koning toen zijn droom van een eigen bar/disco verwezenlijken. De locatie daarvoor vond hij vlak om de hoek van zijn vertrouwde DOK, in de Reguliersdwarsstraat, waar destijds de Mac Donald nog de enige homobar was.
Reint Koning in het pand dat hij zou ombouwen tot De Viking
(foto: Ben Meyer - Klik ter vergroting)
Reint Koning in het pand dat hij zou ombouwen tot De Viking
(foto: Ben Meyer - Klik ter vergroting)
Reint Koning in het pand dat hij zou ombouwen tot De Viking
(foto: Ben Meyer - Klik ter vergroting)
Interieur
De Viking was een redelijk grote zaak met twee verdiepingen in een dubbel pand. Binnen waren er veel hoekjes, gangetjes en trappetjes, wat de zaak op zich ook al "spannend" maakte.
Op de begane grond was er direct bij binnenkomst een grote rechthoekige bar met een smal gangpad ernaast. Daarachter was een dansvloer met een podium ervoor, met rechtsdaarvan een open haard.
Via een trap kwam je op eerst op de tussenverdieping, waar aanvankelijk een klein barretje was. Later werd deze vervangen door de eerste darkroom van de straat, waar je doorheen kon gaan of via een brug langs kon lopen naar de trap naar de volgende verdieping.
Reint Koning in het pand dat hij zou ombouwen tot De Viking
(foto: Ben Meyer - Klik ter vergroting)
Reint Koning in het pand dat hij zou ombouwen tot De Viking
(foto: Ben Meyer - Klik ter vergroting)
Op de bovenverdieping was vervolgens nog een kleine derde bar, waarachter iemand vaak zijn heel 'eigen ding' deed, bijvoorbeeld rustig gewoon een potje thee zette.
Naast deze bovenbar was tenslotte een zaaltje waar stoffige versleten banken en een poolbiljart stonden en op tv-schermen pornovideo's vertoond werden. Hier zaten de bezoekers jointjes te roken, te schaken of naar de video's te kijken.
Het interieur was alles bij elkaar nogal rommelig en niet bijster fraai afgewerkt of onderhouden, wat overigens wel goed aansloot bij de sfeer en het publiek dat er kwam...
Mensen
...want bij de Viking kwam van alles: van ogenschijnlijk keurige heren tot en met de hoerenjongens uit de Paardenstraat. Aanvankelijk kwamen er nog vooral veel jongeren en studenten van Akhnaton, voor wie De Viking een leuk en goedkoop alternatief was voor homodiscotheek DOK aan het Singel.
Daarnaast waren er in De Viking ook allerlei kleurrijke figuren te vinden, zoals Willem Berend Hietbrink, alias de Duizenddichter. Hij was een Limburger die naar Amsterdam was gekomen en sinds 7 november 1979 in de Torensteeg de Roze Poëziewinkel dreef en in De Viking zijn vriendjes imponeerde met verhalen over de geestverruimende werking van drugs.
Mathilde Willink en Reint Koning tijdens
de opening van De Viking in 1976
(foto via AidsMemorial.nl)
Gaandeweg kwamen er echter steeds meer hoerenjongens en drugsdealers, die op hun beurt weer mannen en jongens van diverse pluimage aantrokken die naar zulke "koopwaar" op zoek waren.
Eind jaren zeventig werd De Viking ook bezocht door homorechtenactivist Rijkjan Sikkel. In zijn levensboek van het IHLIA vertelt hij daarover:
"Daarna gingen we naar De
Viking in de Reguliersdwarsstraat. Deze bar was
opgezet door Reint, samen met zijn vriend, een
advocaat. Dat was een jongen die daarvoor in
het DOK hoereerde. In Viking werkten ook heel
wat jongens die of voor geld beschikbaar waren
of dat vroeger waren geweest.
Wat ik heel erg spannend vond, was de flipperautomaat. Als daar een leuke jongen aan het flipperen was, ging ik achter hem staan en dan – dat was in een manische periode – duwde ik mijn onderlijf tegen hem aan om te kijken hoe het met het flipperen ging."
Wat ik heel erg spannend vond, was de flipperautomaat. Als daar een leuke jongen aan het flipperen was, ging ik achter hem staan en dan – dat was in een manische periode – duwde ik mijn onderlijf tegen hem aan om te kijken hoe het met het flipperen ging."
Interieur van de Viking vlak voor de sloop, ca. 1988
(foto: Facebook/Havana Reunie - Klik ter vergroting)
Interieur van de Viking vlak voor de sloop, ca. 1988
(foto: Facebook/Havana Reunie - Klik ter vergroting)
Sfeer
In de homostadsgids "Amsterdam in je kontzak" uit 1984 werd de Viking als volgt beschreven:
Tussen de mondaine horecabedrijven in de Reguliersdwarsstraat is de Viking een vreemde eend in de bijt. Deze disco maakte al furore toen de rest van de straat nog in een vergaande staat van verwaarlozing verkeerde.
Als enige concessie heeft de direktie de pui laten witschilderen. Binnen is weinig veranderd. Nog altijd lijkt de Viking het meest op een tot disco verbouwde hooischuur. De zaal trekt een zeer jong en een zich daardoor aangetrokken voelend publiek, en veel binnen- en buitenlandse toeristen.
In de smoezelig bruine bar op de bovenste verdieping is het aangenaam en rustig vertoeven. De hippie-achtige scene, die sloom jointjesrokend zat af te wachten tot er wat gebeurde, lijkt definitief te zijn verdwenen.
Gebleven zijn de biznizjongens rond de pooltable, het schaakhoekje, en de rondloerende heren die de aandacht van een jongen willen trekken of berusten in de videoporno.
De grillige opbouw van de ruimtes leent zich uitstekend voor het cruise-vermaak. Onder een kermis van licht is de dansvloer in het weekend druk bezet. Voor de variatie zijn er regelmatig feesten en optredens, niet zelden van een leer- of sm-karakter, die de smaak van het personeel verraden.
Als enige concessie heeft de direktie de pui laten witschilderen. Binnen is weinig veranderd. Nog altijd lijkt de Viking het meest op een tot disco verbouwde hooischuur. De zaal trekt een zeer jong en een zich daardoor aangetrokken voelend publiek, en veel binnen- en buitenlandse toeristen.
In de smoezelig bruine bar op de bovenste verdieping is het aangenaam en rustig vertoeven. De hippie-achtige scene, die sloom jointjesrokend zat af te wachten tot er wat gebeurde, lijkt definitief te zijn verdwenen.
Gebleven zijn de biznizjongens rond de pooltable, het schaakhoekje, en de rondloerende heren die de aandacht van een jongen willen trekken of berusten in de videoporno.
De grillige opbouw van de ruimtes leent zich uitstekend voor het cruise-vermaak. Onder een kermis van licht is de dansvloer in het weekend druk bezet. Voor de variatie zijn er regelmatig feesten en optredens, niet zelden van een leer- of sm-karakter, die de smaak van het personeel verraden.
Buitengevel van de Viking na de sluiting van de zaak in 1987
(foto: Facebook/Havana Reunie - Klik ter vergroting)
De Viking inspireerde ook publicist Ron Mooser (geb. 1957) tot het schrijven van het volgende gedicht in klassieke sonnetvorm:
De Vikingclub
Ook nu kom ik om middernacht pas binnen
en dring de trap op naar de bovenbar,
waar ik hem zittend vind, meteen verstar:
ik wil, maar kan echt met geen woord beginnen.
Dan ziet hij mij, verbreekt direct het zwijgen:
"Ik wist niet dat jij ook..., maar had vermoed..."
Hij stokt, maar nu weet ik: mijn kans ligt goed,
ik zal wie onbereikbaar was, nu krijgen.
"Ik durfde jou tot nu toe nooit te zeggen
dat ik je lief vind en naar jou verlang"
zingt warm en snel mijn stem zijn oren in.
Dan, om de laatste twijfel te weerleggen,
kus ik hem tederstil de zachte wang,
dan hij mijn mond: hoe zoet is dit begin!
Ook nu kom ik om middernacht pas binnen
en dring de trap op naar de bovenbar,
waar ik hem zittend vind, meteen verstar:
ik wil, maar kan echt met geen woord beginnen.
Dan ziet hij mij, verbreekt direct het zwijgen:
"Ik wist niet dat jij ook..., maar had vermoed..."
Hij stokt, maar nu weet ik: mijn kans ligt goed,
ik zal wie onbereikbaar was, nu krijgen.
"Ik durfde jou tot nu toe nooit te zeggen
dat ik je lief vind en naar jou verlang"
zingt warm en snel mijn stem zijn oren in.
Dan, om de laatste twijfel te weerleggen,
kus ik hem tederstil de zachte wang,
dan hij mijn mond: hoe zoet is dit begin!
Entertainment
Begin jaren '80 werd er nog een schepje bovenop gedaan, toen uitbater Reint Koning er een zogeheten backroom of darkroom inrichtte en steeds stevigere seksfeesten ging organiseren. Zo kwamen er naast regelmatige striptease- en travestie-optredens onder meer ook een "pig-party" met levende varkens en sling- en fistfuck-shows.Deze evenementen kwamen echter meer voort uit de persoonlijke voorkeuren van Reint Koning, dan dat ze aansloten bij de behoeftes van de bezoekers. De westelijke Reguliersdwarsstraat trok sinds het begin van de jaren '80 namelijk steeds meer mensen die hip en trendy wilden uitgaan en daar paste De Viking met dit soort entertainment niet meer bij.
Sluiting
Gaandeweg zou blijken dat eigenaar Reint Koning niet geschikt was om een zaak als De Viking te runnen. De dagelijkse gang van zaken delegeren aan een manager bleek eveneens niet zijn sterkste kant.
Daar kwam nog bij dat hij, mogelijk onder invloed van cokegebruik, steeds moeilijker in de omgang werd en moeite kreeg om klanten gastvrij te bejegenen. Zo probeerde hij een paar keer om lastige klanten aan te pakken door dreigend met een herdershond naar beneden te komen.
De zaak had ook in toenemende mate last van met name Duitse hoerenjongens die ook zonder tegenprestatie op het geld van bezoekers uit waren. Nadat meerdere klanten op deze manier bestolen waren en de drugshandel te uitgebreid en te opvallend werd om nog te kunnen toleren, werd de Viking in 1987 door de politie gesloten en dichtgespijkerd.
Dit was onderdeel van een actie waarbij ook enkele andere discotheken wegens drugshandel gesloten werden, mogelijk was ook discotheek Richter even verderop in de Reguliersdwarsstraat daarbij, die op 28 april 1987 wegens de aanwezigheid van hard drugs (tijdelijk) dicht moest.
Tom en Rob van de Oscar, in gesprek met Alex Kroner, hier in
Club Lord in de Kerkstraat met Gert-Jan achter de bar
(foto: collectie Gay News - Klik ter vergroting)
Er kwamen vervolgens nieuwe eigenaren, Tom en Rob, die de zaak omdoopten tot "Oscar". Maar noch met de darkroom, noch met pornovideo's konden zij er een succes van maken. Korte tijd later, ongeveer medio 1988, werd de Oscar dan ook al weer gesloten. Vrijwel tegelijkertijd kwam er met de opening van April's Exit in juni 1988 echter al weer een nieuwe homodisco in de Reguliersdwarsstraat.
Advertentie van de Oscar
in homomaandblad GA, febr. 1988
Het interieur van de Viking werd er ondertussen volledig uitgesloopt en zodoende kon hier in juni 1989 met een schone lei het danscafé Havana geopend worden, dat al snel de populairste zaak van de jaren '90 zou worden.
Sloop van de benedenverdieping van De Viking, ca. 1988
(foto via Facebook/Havana Reunie - Klik ter vergroting)
Sloop van de bovenverdieping van De Viking, ca. 1988
(foto via Facebook/Havana Reunie - Klik ter vergroting)
Uitvaart
Een letterlijk laatste afscheid van De Viking was de uitvaart van oprichter en eigenaar Reint Koning, die op 14 augustus 1993 op 49-jarige leeftijd aan aids was overleden. Op weg naar het crematorium reed een door 4 paarden getrokken klassieke zwarte lijkkoets met daarin zijn kist door de Reguliersdwarsstraat, langs zijn voormalige discotheek De Viking, waar toen de Havana gevestigd was:
De lijkkoets met het lichaam van Reint Koning
passeert zijn vroegere Vikingclub
(foto via AidsMemorial.nl)
Het was een macaber schouwspel, maar een dergelijke uitvaart die niet sober en ingetogen, maar pompeus en opzienbarend was zou met name onder aidspatiënten en Amsterdamse horeca-ondernemers navolging krijgen, met als bekendste voorbeeld de grootse uitvaart van Manfred Langer van de iT in november 1994.
De lijkkoets van Reint Koning in de Reguliersdwarsstraat
(foto via AidsMemorial.nl)
Links
- Voorgeschiedenis: Akhnaton begint opnieuw
- Over Willem Hietbrink als morosoof en zijn poëziewinkel
- Portret van Reint Koning bij het HIV/AIDSmonument
- Meer over Reint Koning: Business Boy – Funeral of Reint Koning
- Uitvaart van Reint Koning: Afscheid hoeft niet sober te zijn
- Gay News: Amsterdam zoals het toen was: deel 2
Artikelen
- Norbert van Bemmel, Viking; drugs, hoeren en warme herinneringen, in: Gay News, nr. 68 (april 1997).

