Nieuws     Agenda     Foto's
Twitter    Facebook    Instagram    RSS-feed   


  


Gerritjan Deunk
 

Geboren in Winterswijk in 1951
Overleden in Naarden in 2017 (65 jr.)



Als ontwerper heeft Gerritjan Deunk in de jaren '80 het grafische gezicht van de Reguliersdwarsstraat bepaald.





Gerritjan Deunk
begin jaren '80

Gerritjan Deunk werd in 1951 geboren in Winterswijk en groeide op in Aalten, een gereformeerd dorp in de katholieke Achterhoek van Gelderland. Daar had hij een beschermde jeugd, die hij vaak en graag doorbracht in de mooie landelijke omgeving.

Tegelijk was er echter ook de noodzaak om even pragmatisch als zuinig met de natuur om te gaan: planten en dieren dienden in de eerste plaats als voedsel. Toch was hiermee Gerritjans liefde voor de natuur in het algemeen en voor tuinieren in het bijzonder gewekt. Sinds hij in 1980 in Amsterdam een eigen grachtentuin kreeg werd dat ook een hobby die hij goed met zijn werk kon combineren.


Grafisch vormgever

Midden jaren '60 ging Gerritjan naar de Christelijke Streek HBS, om vervolgens in Enschede de studie visuele communicatie te gaan doen. Als afgestudeerd grafisch vormgever ging hij naar Amsterdam, waar hij zijn loopbaan begon bij de VNU, om precies te zijn bij Avenue, toendertijd het enige glossy magazine van Nederland.

Daar leerde hij o.a. van Joop Swart en Hanny van der Horst de beginselen van het bladenmaken, hetgeen al snel zijn specialisme zou worden. Via dit werk kwam Gerritjan Deunk ook in contact met de uiteenlopende kunstenaars, ontwerpers, artiesten en andere bekende Nederlanders waarin in Avenue over gepubliceerd werd.


Samen met Guus

In Amsterdam leerde Gerritjan Deunk in de jaren '70 Guus Silverentand kennen, die daar toen werkte bij het Okura Hotel. Ze kregen een relatie en gingen samenwonen in de Tweede Van der Helststraat, pal achter het Okura.

Guus en Gerritjan waren in de Amsterdamse gayscene een droompaar: niet alleen het feit dat ze in die tijd al zo jong samenwoonden, maar ook zagen ze er beiden goed uit, kleedden zich aantrekkelijk, hadden zeer veel flair en waren enthousiast en pakten van alles aan.


Coffeeshop Downtown

Na jaren in de horeca gewerkt te hebben, wilde Guus ook wel een eigen zaak hebben. Eind 1979 was het zover en kocht hij samen met Frans Monsma de kleine, maar populaire Coffeeshop Downtown in de Reguliersdwarsstraat.

Guus had hier grootse plannen mee en uiteraard was zijn partner Gerritjan toen de eerstaangewezen persoon om de grafische kant daarvan vorm te geven. Meteen ontwierp hij een nieuw logo en allerhande PR-materiaal.


Divers grafisch werk van Gerritjan Deunk
voor de Reguliersdwarsstraat


Downtown Magazine

Het grootste publicitaire succes zou Downtown Magazine worden. Dit was als eenmalig tijdschrift door Gerritjan Deunk bedacht ter gelegenheid van de opening van een vestiging Coffeeshop Downtown in Maastricht in januari 1980.

Vanuit zijn werk bij Avenue had hij niet alleen al wat ervaring met een blad maken, maar vooral de nodige contacten met de mensen die er wat dit betreft toe deden. Zodoende was het eigenlijk een koud kunstje en toch was Downtown Magazine al dermate vernieuwend en spraakmakend, dat er meteen meer nummers volgden.

Desondanks zou de impact van Downtown Magazin even kort als krachtig zijn. Na 8 nummers werd het te groot om voor Gerritjan en zijn medewerkers nog een aardigheidje voor de lol te zijn, wat het vanaf het begin af aan was geweest.

Het blad raakte toen in vergetelheid, alleen in grafische kringen zou Gerritjan Deunk nog 20 jaar later bekend staan om Downtown Magazine.



De redactie van Downtown Magazine:
Gerritjan Deunk, Liesbeth Limburg en Pia van Boven
(jaarwisseling '81/'82)


Denktank

Toen Guus en Frans Monsma in juni 1981 het wereldberoemd geworden gaycafé April openden, ging Gerritjan Deunk ook voor deze zaak het logo, de posters en ander grafisch werk verzorgen.

Vanwege deze nauwe betrokkenheid ging hij samen met Frans en Guus en enkele anderen als vanzelf deel uitmaken van een heuse "denktank", die van tijd tot tijd om de tafel ging zitten om adviezen te geven en ideeën naar voren te brengen. Gerritjan Deunk zei hier in 1982 in het horecavakblad Missets Horeca het volgende over:

"We hebben er veel tijd en moeite voor over om in een café te komen wat we zelf echt leuk vinden, ons "eigen" bedrijf. Sommigen vinden dat te weinig reden om je uit te sloven. Wij genoeg."



Gerritjan Deunk (r.) bezig met reclame voor de April (1982)
(foto: Missets Horeca)


Filosofie

Vanuit deze denk-tank is toen onder meer het idee gekomen om niet doorlopend middelmatig, maar enkele keren per jaar spectaculair voor de dag te komen met grootse feesten, waar dan ook alle nodige publiciteit aan gegeven kon worden. Wederom in Missets Horeca zei Gerritjan hierover:

"Onze filosofie is dat je beter een paar keer per jaar echt kunt knallen dan steeds middelmatig bezig zijn. Dan hou je tenminste ook een beetje kaliber qua publiek, want ook de "lastige" klanten die "alles wel gezien hebben" trek je er mee aan."


Regulierslogo's

Gerritjan, of GJ zoals hij kortweg genoemd werd, was door dit alles een dermate bekende verschijning in de Reguliersdwarsstraat geworden, dat weldra de ene na de andere opdracht volgde. Zodoende zou hij in de jaren '80 de logo's voor bijna alle homohorecazaken in de Reguliersdwarsstraat ontwerpen: naast Downtown en April, ook voor Traffic en Exit en als laatste de logo's voor Havana en Havana aan Zee:



Diverse door Gerritjan Deunk ontworpen logo's


Flora en iT

Voor de feesten in Downtown en April werd al meteen nauw samengewerkt met discotheek Flora Palace in de Amstelstraat en ook voor die zaak heeft Gerritjan Deunk toen het logo ontworpen.

Toen Manfred Langer hier in 1989 zijn beroemde discotheek iT van maakte, vroegen hij en zijn vriend, de zanger Eric Beekes, aan Gerritjan of hij ook het logo en de posters voor deze nieuwe zaak wilde ontwerpen. Voor Gerritjan was dit geen probleem en zodoende ontwierp hij ook het beroemd geworden lichtblauwe cirkelvormige logo van de iT, alsmede een heel aantal posters.


Emancipatoir

Met al deze logo's en de talrijke advertenties heeft Gerritjan Deunk echter niet alleen het grafische gezicht van de westelijke Reguliersdwarsstraat (en omstreken) bepaald. Het was ook een uiting van het feit dat homo's toen hiermee naar buiten konden treden, dat zij zich ook mooi en professioneel konden presenteren en gezien mochten worden. Dit aspect heeft, naast de sociaal-politieke strijd, zeker ook een homo-emancipatoir effect gehad.


Studio Deunk

Ondertussen was Gerritjan Deunk in 1980 in de Berenstraat nr. 15 zijn eigen studio begonnen, waarmee hij en zijn medewerkers talloze grafische ontwerpen maakten, voor logo's, huisstijlen, brochures, tijdschriften, boeken, affiches en verpakkingen.

In de eerste helft van de jaren '80 werden bijvoorbeeld de logo's ontworpen voor café-restaurant L'Entree in de Reguliersdwarsstraat, grand-café Ritz van horeca-ondernemer Ron van Roekel, grand-café Dantzig, Take Five (het café van AT5), Breitner, Hotel New York.

Voorts heeft Gerritjan Deunk nog een tijdje meegewerkt aan het homomaandblad GA en de Spartacus Gids vormgegeven en tenslotte advertenties voor De Spijker en de ruige LL-feesten in Het Pakhuis gemaakt. Later ontwierp hij ook de posters voor de eerste theatershows van de bekende travestie-artiest Dolly Bellefleur.

Aardig detail is dat er bij Studio Deunk alleen hetero's in dienst waren, maar dat die geen enkele moeite hadden met alle opdrachten voor homozaken.



Advertentie van Studio Deunk (1994)


Tijdschriften

Ondertussen was Gerritjan Deunk ook steeds met tijdschriften bezig geweest. Nadat hij voor VNU nog de Margriet Mode Specials en voor VNU-mediapartners het Philips Magazine en Essoscope had gedaan, was hij met zijn eigen studio The Magazine voor Mexx, het Bierblad voor Heineken en de Macazine voor MacDonalds gaan maken. Als "bladendokter" trad hij op voor onder andere Man en Quote.

Toen hij in 1989 het logo voor de nieuwe Havana van zijn vriend Frans Monsma had ontworpen, was het wat dit bereft mooi geweest: de halve Reguliersdwarsstraat hing nu vol met zijn logo's en beeldmerken. Tijd dus om zich nog meer dan voorheen op nog mooiere bladen te concentreren...


Exclusief

Studio Deunk maakte samen met Jaap Holtzapffel ook bijzondere bladen zoals Rokin Revue, Haagse Hommage, Gracht & Glorie, Hof & Hulde. Dit waren zeer fraai uitgevoerde bladen op groot folioformaat die niet in de winkel te koop waren, maar, geheel aangepast aan de wensen van de gerenommeerde opdrachtgevers, alleen bij speciaal geselecteerde adressen bezorgd werden.

De exclusiviteit van deze bladen werd onder meer gewaarborgd door de persoonlijke benadering: zo gingen Gerritjan Deunk en Jaap Holtzapffel voor Hof & Hulde bijvoorbeeld persoonlijk langs bij de vaak adellijke eigenaren van de fraaie landgoederen.


  
Rokin Revue en Hof & Hulde


Vormplatform

Rond 1980 maakte Studio Deunk voor de winkeliersvereniging PC-Van Baerle een eerste speciale krantenpagina met een overzicht van de straat en de logo's van 15 winkels. Dit was een groot succes en zodoende werden speciale krantenpagina's met heel uiteenlopende thema's gemaakt.

Vanaf 1994 werden de VormPlatForm-pagina's gemaakt over allerhande design- en woonitems en die maar liefst 10 jaar lang elke maand verschenen in De Volkskrant, Trouw en NRC Handelsblad.


Hanneke Haneveld en Gerritjan Deunk
in een brochure over VormPlatForm (1996)


Aidsbestrijding

Sinds aids midden jaren '80 zijn intrede deed en ook zijn vroegere vriend Guus Silverentand daaraan overleed, is Gerritjan Deunk betrokken geweest bij de bestrijding van deze ziekte. Zo waren Downtown en April de eerste homohorecazaken waar hier aandacht aan werd besteed, onder meer door het plaatsen van collectebussen.

Voor het vervolgens in 1985 opgerichte Aids Fonds heeft Studio Deunk later een website en van 2000 t/m 2003, voor de professionele doelgroep, het tweemaandelijkse blad Aidsbestrijding gemaakt.


Latere jaren

Zijn studio aan de Berenstraat hief Gerritjan Deunk per 1 juli 2007 op. Hij had echter nog steeds plezier in zijn werk en ging daarom als zelfstandige zonder personeel (zzp) gewoon verder.

Hij werkte sindsdien voor uiteenlopende opdrachtgevers en richtte zich op het produceren en schrijven van boeken, met name op het gebied van tuinarchitectuur. Zo verscheen in 2008 van zijn hand "Het Tuinboek Nederland", de bijbel voor tuinliefhebbers.

In 2012 verscheen wat Gerritjan Deunks laatste boek zou zijn: "Ritueel landschap - Gedenkplaatsen toen, nu, en straks" een bundel over oude en nieuwe plaatsen in fysieke en virtuele landschappen waar mensen herdenken en bij dingen stilstaan.

Gerritjan Deunk kwam aan maagkanker te lijden en besloot waardig te willen sterven. Dienovereenkomstig beëindigde hij zijn leven op 11 februari 2017, slechts 65 jaar oud. Hij had voor zichzelf een kleurige rouwkaart ontworpen, met daarop foto's van hem en zijn levenspartner Paul Groot.



Gerritjan Deunk en zijn hond Max in 2008
(foto: Henk Dijkman)



Links
- Studio Deunk: www.studiodeunk.nl
- Aids Fonds: www.aidsfonds.nl
- Zijn laatste boek: www.ritueellandschap.com
- Het Parool: Gerritjan Deunk 1951-2017: tot het laatst oog voor schoonheid

Artikel
- De groene coulissen van Gerritjan Deunk, in: Terra Architectura, 2008, nr. 1, p. 52-55.

Publicaties
- Gerritjan Deunk, Nederlandse tuin- en landschapsarchitectuur van de 20ste eeuw, NAI Uitgevers, Rotterdam 2002.
- Gerritjan Deunk, Het Tuinboek Nederland, Uitg. Toth, Bussum 2008.
- Gerritjan Deunk (red.), Ritueel landschap - Gedenkplaatsen toen, nu, en straks, Uitg. W Books, 2012.







Reguliers.net © 2007/2020
Disclaimer/Cookies
Contact

.