 | ||
 |
||
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
 |
||
Oostelijk deel - Even nummers
Hieronder worden alle afzonderlijke gebouwen met de even huisnummers in het oostelijke deel van de Reguliersdwarsstraat besproken.
Het betreft de nummers 70 t/m 116 in het gedeelte tussen Vijzelstraat en Rembrandtplein:
De panden met even nummers in het
oostelijke deel van de straat
Nr. 70
Sinds 1978 zit hier de openminded coffeeshop Free-I ("Free One"), een van de langst bestaande coffeeshops van Amsterdam.
Nr. 72
In mei 1921 opende hier de zee- en riviervishandel van IJ. Rienstra, die voordien in een veel kleiner pand in de Korte Reguliersdwarsstraat gevestigd was. Deze zaak hield het meer dan 60 jaar vol en sloot in augustus 1989. Ter decoratie bevonden zich in de zaak tien tegeltableaus, die in 1919 door Plateelbakkerij Delft uit Hilversum werden vervaardigd en die na de verkoop van de vishandel naar een coffeeshop in Otterloo werden overgebracht.*
De vishandel van IJ. Rienstra aan de Reguliersdwarsstraat nr. 72
(foto's uit: Het Leven, 27 mei 1921 - klik ter vergroting)
De vishandel Rienstra werd opgevolgd door een Indiaas/Pakistaans restaurant. Sinds 1992 zit hier het Indiaas restaurant Shiva. Daarboven werden in 2007 twee appartementen gerealiseerd.
De nummers 72 en 70 vóór 2007
(foto: vanscheppingen.nl)
Nr. 74
Hier zat sinds 1919 het Italiaanse wijnproeflokaal Ognibeni, dat eerst elders in de stad gevestigd was. Ognibeni bleef lange tijd een populaire Italiaanse uitgaansgelegenheid, mede door de zogenaamd "echt Italiaanse" inrichting, waarbij grote tonnen dienstdeden als tafeltjes en langs de wanden allemaal Italiaanse wijnflessen lagen:
Prentbriefkaart van Ognibeni, jaartal onbekend
(foto: Nepon - klik ter vergroting)
De gezellige sfeer van Ognibeni trok schilders, musici, studenten en andere toendertijd bekende Nederlanders, zoals de orkestleider van Tuschinski, Max Tak en de neerlandicus prof. P.H. van Moerkerken. Ognibeni was herkenbaar aan een uithangbord in de vorm van een Chianti-fles en werd in 1978 gesloten.
Blijkens een krantenadvertentie opende hier op 4 november 1989 pianobar The Melody die het echter niet veel langer dan een jaar zal hebben volgehouden, want blijkens de Man to Man Guide van 1991 zat er toen gay bar Clays. Ook die was geen lang leven beschoren, want begin 1993 was op dit adres een zaak onder de naam Blondy's gevestigd.
Advertentie van Gay bar-café Clays uit 1991
In 1995 opende Mo Sahib op dit adres café Madeliefje, waar hij twee jaar later op woensdag salsa-avonden ging organiseren, een dans die hij had leren kennen tijdens een vakantie op het eiland Isla Margarita nabij Venezuela. Dit werd al snel heel populair en zodoende verhuisde hij naar Hotel Arena, waar hij in 2005 het eerste Latin Village-festival organiseerde.*
Na een leegstand van ruim 3 jaar werd het café in de zomer van 2008 overgenomen door Sergej Fokke van cocktailbar Feijoa op de hoek van de Reguliersdwarsstraat en de Vijzelstraat. Samen met Philip Duff opende hij hier op 1 november 2009, achter gesloten ramen en deuren, de exclusieve cocktailbar Door 74, die al vrijwel direct door Venuez werd uitgeroepen tot Best Cocktailbar 2009.
Sergej Fokke opende in 2013, samen met Eldridge Arah, cocktailbar Mystique aan de Utrechtsestraat 30. Samen met Robbert Negen nam Fokke in 2015 het café De Vijzel over, op de hoek pal tegenover Feijoa, en verbouwde het tot een wat meer trendy sportcafé onder de naam Regular & Jack, waarbij Regular verwijst naar Reguliers en Jack naar Vijzel.
Nr. 76
Samen met nummer 78 hoorde dit pand bij het achterliggende huis aan de Herengracht nummer 527. Daar woonde in 1716 de Russische gezant Dimitri Solovjov, bij wie tsaar Peter de Grote een tijdje gelogeerd heeft, toen hij Amsterdam voor de tweede keer bezocht.
Nr. 78
Geheel in lijn met de vroegere bestemming van de meeste panden aan deze kant van de straat, is nummer 78 nog steeds in gebruik als (particuliere) garage, vermoedelijk voor de achterliggende kantoren aan de Herengracht.
v.l.n.r. de nummers 80 t/m 70 met rechts de nog niet
verbrede Vijzelstraat. Foto uit 1898 en daarmee
de oudste foto van de Reguliersdwarsstraat
(foto: Stadsarchief Amsterdam)
Nr. 80-82
Sinds 1993 (of 1995) was hier het Italiaanse restaurant d'Antica gevestigd, dat geopend werd door Giovanni d'Antuono, die voorheen in het Haarlemse familierestaurant Napoli werkte. Met authentieke Italiaanse gerechten wist hij de zaak tot een van de meest gerenommeerde Italiaanse restaurants van Amsterdam te maken.
D'Antica trok dan ook regelmatig bekende Nederlanders, zoals advocaten, voetballers en zakenmensen, en zelfs internationale sterren als George Clooney, Joe Cocker, Isabella Rosselini, Queen en Pelé aten hier. Giovanni's zoon Carmine d'Antuono begon in 2002 het eveneens bekende restaurant Cinema Paradiso in de Westerstraat.
In september 2018 werd d'Antica onverwacht failliet verklaard en in november van dat jaar kwam hier Italiaans restaurant Sale e Pepe, dat voordien aan de Albert Cuypstraat 56 zat. Zelfs door zich op toeristen te richten wist deze zaak het niet vol te houden en sloot al in mei 2019, waarna de horecaruimte, met een huur van 12.000,- euro per maand, te koop werd gezet.
Uiteindelijk werd de grote horecaruimte overgenomen door het Italiaanse restaurant La Casa di Michael aan Admiraal de Ruijterweg in Bos en Lommer, die hier een tweede vestiging opende onder dezelfde naam, maar met de nogal toeristische toevoeging "Rembrandtsquare".
Boven op nr. 80 was tot in 2008 Studio André van Lier + Partners gevestigd.
Italiaans restaurant d'Antica in juni 2017
Nr. 84
Medio jaren '60 zat hier Garage Americain. Later zat hier Al Dente, een kleine pastafabriek die op authentiek Italiaanse wijze produceerde. Deze fabriek was opgericht door Carmine d'Antuono, eigenaar van het naastgelegen Italiaanse restaurant d'Antica. De Pastafabriek leverde aanvankelijk alleen aan andere horecabedrijven.
Toen de fabriek groter werd verhuisde hij naar de rand van de stad en werd eind 2011 in dit pand de Mangi Store geopend, waar de pastaproducten nu ook voor particuliere consumenten te koop waren. In de loop van 2012 werd deze winkel echter alweer gesloten.
Van 2015 tot 2018 was in dit pand een vestiging van de fietsenverhuurder Black Bikes, die ook elders in de stad al een reeks van dergelijke locaties had.
Nr. 86
In 1940 zat hier, volgens een door de Amsterdamse politie opgestelde lijst met winkels van joodse eigenaren, de brood- en vleeswinkel van Abraham IJzerman. Deze woonde hier ook met zijn gezin en werd in februari 1941 door de Duitse bezetter gedeporteerd.
Begin jaren '50 was in dit pand het Indisch restaurant Medan gevestigd, dat in 1953 werd opgevolgd door het Hollands-Indisch restaurant Madoera. Dat bestond nog in 1990. Later kwam hier het internationaal restaurant La Barbara, gevolgd door pizzeria en Italiaans restaurant Casanostra.
In juli 2008 opende hier het Argentijnse grillrestaurant La Estancia dat uiteindelijk de coronacrisis van 2020-2021 niet overleefde. De zaak werd in september 2021 opgevolgd door het Surinaams-Indiase restaurant Thali, dat op zijn beurt begin 2024 plaatsmaakte voor Maya Indian Cuisine.
Nr. 88
Hier opende op 17 augustus 1934 restaurant-bar-dancing Louis Seize. In de beginjaren werd deze zaak ook wel door homo's bezocht, na de oorlog werd het een redelijk bekend restaurant, waar onder meer in 1977 de bekende criminelen Klaas Bruinsma en Jan Femer, alias De Snor, meermaals dineerden. Op de avond van 26 juni 1977 eindigde zo'n etentje echter in een schietpartij op straat met een dode en een gewonde tot gevolg:
De Snor was die avond ongewapend in de Louis Seize, maar Bruinsma had wel zijn pistool bij zich. Beiden hadden flink gedronken en op een gegeven moment bespuugde de Snor ene Aik See Teou, alias Frankie, en Jan van Dijk met champagne. Deze beiden behoorden bij een groep Chineze gokkers. De Chinees gooide daarop een glas naar de Snor, en deze gooide het onmiddellijk weer terug.
Tenslotte verlieten de Chinezen en Jan van Dijk de zaak en besloten om de Snor en Bruinsma buiten op te wachten en hen daar "een paar klappen" te geven, zoals Van Dijk later tegenover de rechtbank verklaarde. De Snor en Bruinsma begrepen dat signaal en gingen er vrijwel meteen achteraan.
Buiten gaf Bruinsma zo onopvallend mogelijk zijn pistool aan de Snor. Toen deze de indruk kreeg dat Frankie en Jan van Dijk naar wapens grepen schoot hij het pistool helemaal leeg. De 33-jarige Frankie werd door twee kogels geraakt en was vrijwel direct dood. De 20-jarige Van Dijk werd door drie kogels in de buikstreek getroffen, maar overleefde de schietpartij.
De Snor vluchtte onmiddellijk na de schietpartij naar het buitenland en dook onder in België. Bruinsma dook eveneens onder, maar bleef daarbij gewoon in Amsterdam. Om Bruinsma uit de wind te houden gaf de Snor zich later zelf aan bij de politie en werd uiteindelijk tot 6 jaar cel veroordeeld.*
Tenslotte verlieten de Chinezen en Jan van Dijk de zaak en besloten om de Snor en Bruinsma buiten op te wachten en hen daar "een paar klappen" te geven, zoals Van Dijk later tegenover de rechtbank verklaarde. De Snor en Bruinsma begrepen dat signaal en gingen er vrijwel meteen achteraan.
Buiten gaf Bruinsma zo onopvallend mogelijk zijn pistool aan de Snor. Toen deze de indruk kreeg dat Frankie en Jan van Dijk naar wapens grepen schoot hij het pistool helemaal leeg. De 33-jarige Frankie werd door twee kogels geraakt en was vrijwel direct dood. De 20-jarige Van Dijk werd door drie kogels in de buikstreek getroffen, maar overleefde de schietpartij.
De Snor vluchtte onmiddellijk na de schietpartij naar het buitenland en dook onder in België. Bruinsma dook eveneens onder, maar bleef daarbij gewoon in Amsterdam. Om Bruinsma uit de wind te houden gaf de Snor zich later zelf aan bij de politie en werd uiteindelijk tot 6 jaar cel veroordeeld.*
Blijkens een grote advertentie in Het Parool vierde Louis Seize op 17 augustus 1984 zijn 50-jarig bestaan met een groot show gala in hotel Krasnapolsky aan de Dam, dat maar liefst drie avonden met optredens omvatte.
De Louis Seize in de Reguliersdwarsstraat wordt soms verward met de gelijknamige Taverne Louis Seize, die aan de Reguliersbreestraat 48, op de hoek met het Rembrandtplein zat. Deze zaak werd al in 1905 genoemd en zat daar tot 1934, toen het werd opgevolgd door café Popularis. Deze Louis Seize was een prominente zaak, die in de volksmond ook wel "de Sijs" of "het Sijsje" genoemd werd.*
In november 1994 opende in het pand aan de Reguliersdwarsstraat 88 het Indiase restaurant Memories of India, dat ook in Almere een vestiging heeft onder de naam restaurant Payel. Begin 2018 werden op de eerste en tweede verdieping van dit pand twee appartementen gerealiseerd.
Nr. 90-92
Dit markante bedrijfspand is gebouwd in de stijl van de Amsterdamse school met enkele classicistische elementen. Het werd ontworpen door de Amsterdamse architect J. Baanders van H.A.J. Baanders zn. Architecten en in opdracht van Incasso-Bank gebouwd omstreeks 1928. Het pand staat op de gemeentelijke monumentenlijst.
Het pand aan de Reguliersdwarsstraat nr. 90-92
In de jaren '50 zat hier Dansschool Jan Daniëls en in de jaren '70 was het via een smal gebouwtje verbonden met het grote achterliggende pand aan de Herengracht nr. 537 en waren hierin diverse gemeentelijke instellingen gevestigd.
Aan de Herengracht zaten Bevolkingsregister en Burgerlijke Stand en aan de Reguliersdwarsstraat zat Sociaal Cultureel Werk, waar o.a. creatieve cursussen werden gegeven.
Toen het pand aan de Herengracht in 1997 grotendeels werd herbouwd, werden de tussenliggende klassieke tuinen door tuinarchitect Robert Broekema in originele staat hersteld.
In oktober 2013 werd het pand aan de Reguliersdwarsstraat overgenomen door vastgoedbedrijf Harvest & Millten, die het interieur het industriële karakter teruggaf. Medio maart 2014 opende hier vervolgens het Benelux-hoofdkantoor van het populaire internetmagazine VICE.
Tuinzijde van nummer 90-92
Tot 1 juli 2008 zat hier ook het advocatenkantoor Van Rossem, dat onder meer cliënten had in bekende zaken zoals die van de Hofstadgroep, de Schipholbrand en de ontvoerde Claudia Melchers. Daarnaast adverteerde dit kantoor ook wel op homomedia zoals de website www.gay.eu. Later zaten hier meerdere kantoorruimtes die door de hoofdhuurder Bank Insinger de Beaufort aan uiteenlopende bedrijven werden verhuurd.
Nr. 98
Hier bevond zich een modern gebouwtje waarvan de bestemming onbekend is. Het werd, samen met het belendende electriciteitshuisje, begin 2020 gesloopt om plaats te maken voor de nieuwbouw van The Artesia, maar voorafgaand werden in mei eerst opgravingen gedaan naar de restanten van een bolwerk uit de 16e eeuw, dat onderdeel was van de stadswal uit 1585-1586.
De inmiddels gesloopte pandjes aan de Reguliersdwarsstraat 94 t/m 98
(beeld: Google Streetview - klik ter vergroting)
The Artesia
Begin 2020 werd in dit deel van de Reguliersdwarsstraat begonnen met een groot nieuwbouwproject onder de naam The Artesia. Dit omvat niet alleen de percelen aan de Reguliersdwarsstraat 98 t/m 106, maar ook de achterliggende grachtenpanden aan de Herengracht 539 t/m 543, alsmede de herinrichting van de tussenliggende tuin:
Plattegrond van het Artesia-project
(tekening: REB - klik ter vergroting)
De panden aan de Herengracht dienden voorheen als hoofdkantoor van de Banque de Paris et des Pays-Bas. In 1984 werd dit de Banque Paribas Nederland en in 1998 de Banque Artesia Nederland, die in 2006 werd overgenomen door GE Commercial Finance. Herengracht 541 was al in de jaren '60 gerenoveerd en uitgebouwd om kantoren voor deze bank te kunnen huisvesten.
Na een algehele verbouwing en renovatie voor het Artesia-project kwam in de gebouwen aan de Herengracht het nieuwe hoofdkantoor van Rituals, alsmede een aantal luxe appartementen. In de voormalige ondergrondse bankkluis is nu een wellnessruimte. Deze werkzaamheden waren in december 2020 voltooid.
De achterliggende panden aan de Herengracht 539 t/m 543
Zoals veel grachtenpanden aan de Herengracht beschikten ook de nummers 541 en 543 van oudsher over een koetshuis c.q. personeelswoningen aan de achtergelegen Reguliersdwarsstraat. Het vroegere koetshuis op nr. 106 bleef behouden, maar het pand met voormalige personeelswoningen op de nrs. 100-104 werd op de voorgevel na gesloopt.
In de zomer van 2020 begonnen de bouwwerkzaamheden, waarbij de MBS Groep eerst een grote, 8 meter hoge betonnen afzinkkelder bouwde die als ondergrondse parkeergarage dienst zal gaan doen. Deze kelderbak werd vervolgens langzaam uitgegraven en in de bodem afgezonken:
Amsterdam Herengracht - Reguliersdwarsstraat #afzinkkelder in den natte halverwege. Op wat 17e-eeuwse palen en boomresten stuiten we niet op noemenswaardige obstakels. Onder water wordt het open caisson uitgegraven en afgezonken. pic.twitter.com/2460ujuZYq
— MBS Groep (@MBSgroep) November 9, 2020
De planning is dat deze werkzaamheden in februari/maart 2021 zijn afgerond. Daarna volgt de opbouw van het casco voor de appartementen. De verwachting is dat het hele bouwproject aan de Reguliersdwarsstraat in het voorjaar van 2022 klaar is.
Volgens projectontwikkelaar REB komen aan de Reguliersdwarstraat "in totaal circa vierentwintig woningen van verschillende formaten voor een select gezelschap trotse bewoners uit alle windstreken. Deze appartementen, in het hartje van de stad Amsterdam, beschikken over de grandeur en volledige custom service waar slechts een enkeling van durft te dromen."
De nieuwe en vernieuwde gevels aan de Reguliersdwarsstraat 98 t/m 106
(tekening: REB - klik ter vergroting)
Nr. 100-104
Dit waren waarschijnlijk de voormalige personeelswoningen van het achterliggende huis aan de Herengracht nummer 541.
Op nummer 102 van de Reguliersdwarsstraat zat medio jaren '20 een schermzaal, die nog in de jaren '50 alszodanig in gebruik was. Waarschijnlijk was het ook deze zaal die al rond 1870 door de gezusters Vierow voor 3 jaar als schermzaal verhuurd werd aan de Vereniging Kracht & Vriendschap. Die betaalden er achtereenvolgens 130,-, 140,- en 150,- gulden per jaar voor, maar vanwege de slechte toestand van de zaal en de aanwezige materialen verhuisde deze vereniging al snel weer naar een betere zaal elders in de stad.
Nr. 106
Dit was het voormalige koetshuis van het achterliggende huis aan de Herengracht nummer 543. Dat fraaie pand was gebouwd in 1743 en was in de jaren '60 het hoofdkantoor van de TROS. Nadien werd het samen met de nummers 539 en 541 het hoofdkantoor van de Banque Artesia Nederland, later omgedoopt tot GE Artesia Bank.
In het koetshuis aan de Reguliersdwarsstraat zat sinds 1872 de meubeltransporteur Gebroeders Paris en in de jaren '50 van de 20e eeuw de Rembrandt Garage van de familie Gijzenberg, die erboven woonden. Met die naam nog op de gevel en inmiddels fraai gerestaureerd was dit pand vervolgens in gebruik als garage voor de eerdergenoemde Artesia Bank om in 2020 opgenomen te worden in het nieuwbouwproject The Artesia.
De vroegere Rembrandt Garage in 2007
Nr. 108-114
In dit pand met grote boogvensters en een kleine toren met het opschrift "LUX" werden begin 20e eeuw onder meer (foto)tentoonstellingen gehouden. Zo opende wethouder Th. F A. Delprat hier op 20 oktober 1912 een expositie van de Nederlandschen Fotografen-Kunstkring, waarbij ruim 200 foto’s te zien waren. In de jaren '50 zat de Technische Handelsmaatschappij Van Rooy Dorsman NV in dit pand en ook heeft hier de bouwmaterialenfirma Heijstee, Smit & Co gezeten.
Van ergens in de jaren '90 tot en met januari 2001 zat hier de Caribbean Dancing Club Margaritas. Sindsdien zit op de begane grond het grote feestcafé Jantjes Verjaardag, dat voordien aan de Amstelstraat 9 zat en sinds 1991 het toonaangevende voorbeeld geworden is voor vele feestcafés in Nederland en zelfs daarbuiten.
Het pand van Jantjes Verjaardag
met daarboven AT5
Op bovenverdiepingen waren sinds 1992 de redactie en de studio's van de lokale televisiezender AT5 gevestigd. Deze waren ook bereikbaar vanuit het achtergelegen hoofdkantoor van AT5 aan de Herengracht 545-549. In juni 2012 verhuisde de zender noodgedwongen naar het gebouw van RTV Noord-Holland in Slotervaart.
Aan de toren van het gebouw bevindt zich de antenne van Radio Zamaneh, dat sinds 2006 via de korte golf programma's in het Farsi uitzendt gericht op dissidente intellectuelen in Iran.*
Nr. 116
Geen nadere gegevens bekend.

