Sjoerd Kooistra
Eigendom
Veel mensen denken dat Sjoerd Kooistra eigenaar van zijn horecazaken was, in de zin van dat hij eigenaar was van de betreffende panden. In veel gevallen was hij echter alleen eigenaar van de
onderneming en dus niet van het
gebouw waarin die onderneming gevestigd was.
In het algemeen geldt dat horecazaken vaak gevestigd zijn in panden die eigendom zijn van grote brouwerijen. Die verhuren ("verpachten") het pand dan aan een horeca-ondernemer onder de verplichting hun bier en andere dranken af te nemen. In Amsterdam zijn de meeste cafépanden op deze manier eigendom van Heineken.
Eigenaren
In de Reguliersdwarsstraat is, voor zover bekend, alleen het pand van de
Soho een tijdlang eigendom van een brouwerij (Heineken) geweest. De andere grote homohorecazaken in de Reguliersdwarsstraat zijn gevestigd in panden die van van oudsher heel verschillende eigenaren hebben, uiteenlopend van particulieren en kleinere holdings tot grotere vastgoedondernemingen.
Alleen het pand van de
Exit was ook daadwerkelijk eigendom van Sjoerd Kooistra. Alle andere panden in de Reguliersdwarsstraat huurde hij van anderen. Daarbij was hij overigens niet persoonlijk de huurder, maar zijn onderneming Plassania Beheer BV, waarvan hij sinds 1982 de enige aandeelhouder en bestuurder was.
Verhuren
In april 2008 sloot Kooistra een grote deal met Heineken, waarbij Plassania Beheer BV 31 panden, waarin 41 zaken gevestigd waren, voor een bedrag van 7,5 miljoen euro per jaar aan Heineken zou gaan doorverhuren. Heineken zou de panden dan op haar beurt weer verhuren aan ondernemingen die de café's verpachten aan de verschillende exploitanten. Deze overeenkomst werd op 1 december 2008 verlengd tot 2021. Aldus werd in november 2009 door Kooistra bekend gemaakt.
Redenen voor de nieuwe constructie zouden zijn geweest dat Sjoerd Kooistra op deze manier niet meer rechtstreeks met de verschillende zaken te maken had en dat Heineken zich ervan verzekerd wist dat de cafe's Heinekenbier zouden blijven tappen. Volgens een uitspraak van de Nederlandse MededingingsAutoriteit (NMA) uit 2003 mogen namelijk alleen brouwerijen die tevens verhuurder zijn een zaak verplichten om diens bier af te nemen.
Nieuw bier
Voor Heineken is het daarom voldoende om van Plassania alleen de panden te huren en weer door te verhuren. Voor de in deze panden gevestigde horeca-ondernemingen werden handelsnaam, bedrijfsformule, inventaris en goodwill apart door Plassania aan de verschillende exploitanten verpacht (zie onderstaand schema).
Om bovengenoemde deal mogelijk te maken werd voor de betrokken zaken eerst brouwerij InBev verruild voor Heineken. Als gevolg hiervan werden in de Reguliersdwarsstraat de
Exit, het
Exit Café en de nieuwe
April overgestapt van het door InBev gebrouwen Dommelsch naar het bier van Heineken. De
Soho schonk al Heineken en alleen de
ARC tapte nog Grolsch (een merk van het internationale concern SABMiller).
Regulierszaken
Voor de Reguliersdwarsstraat betekende de nieuwe regeling voorts dat Heineken de grote homozaken (behalve de ARC) ging huren van Plassania Beheer BV en ze vervolgens doorverhuurde aan de Gouden Kooi BV. De Gouden Kooi BV verpachtte de zaken dan aan de Reguliers BV, die verantwoordelijk was voor de exploitatie:
Schema van het Kooistra-concern voor zover van toepassing
op de horecazaken in de Reguliersdwarsstraat
Situatie sinds april 2008
(klik erop voor een vergroting)